Vrijheid of onvrijheid? Kies maar

Zijn we vrij? Of niet? Het thema van indeterminatie en/of determinatie bekeken vanuit Hobbes, Kant, Spinoza, Bieri, Kant, Sartre, Nietzsche en Levinas.

Zijn wij als mens vrij of niet? Dat lijkt het probleem van onze tijd. Een tijd waarin de mens meer en meer gevangen lijkt in het determinisme, zoals uitgelegd door de natuur- en menswetenschappen. Maar… misschien heeft de Hongaarse schrijver Konrad gelijk als hij stelt dat “een mens wetenschappelijk bestuderen er op neer komt hem niet als mens te zien”. Zodat wellicht de uitdaging van onze tijd juist gelegen is in het aantonen van de vrijheid.
We gaan de kwestie op deze cursus uitzoeken. Bent u vrij of niet? Ik zou zeggen: kiest u maar, en wel op grond van de filosofische perspectieven die worden aangeboden.
De cursus verloopt ongeveer als volgt (onder voorbehoud, want ik behoud mij de vrijheid voor van het programma af te wijken):

1. Alles en iedereen is gedetermineerd, onvrij. Een uitleg van het determinisme volgens o.a. het naturalisme, Hobbes en Spinoza
2. Onvrijheid volgens het buitenperspectief, vrijheid volgens het binnenperspectief volgens Bieri met een snufje Kant
3. De vrijheid als het ‘niet’ volgens Sartre
4. De vrijheid volgens Nietzsche
5. De vrijheid en onvrijheid volgens Levinas.

Aan het eind van de cursus vertrekt u wellicht met het inzicht dat identificatie van de mens met onvrijheid een kwestie van verraad aan uw ‘wezen’ is. Of toch het omgekeerde?