Gezondheidszorg

Voor de gezondheidszorg (in ruime zin) kan de filosofie een bijdrage leveren in de vorm van (zelf)reflectie, de keuze uit een keur aan mensbeelden (als uitgangspunt bij de hulpverlening), of de strenge analyse van beslissingsprocessen. De onderstaande cursussen hebben in die zin hun nut al vele malen bewezen. Voor artsen en specialisten waren ze ook geaccrediteerd.

Zekerheid over onzekerheid
Voortdurend neemt de arts beslissingen. Waarbij hij ook steeds opnieuw wordt geconfronteerd met onzekerheden en dilemma’s. Met welk laatste houvast? Op deze cursus zal een streng filosofische analyse gemaakt worden van het nemen van beslissingen. Daarbij zal duidelijk worden dat:

1.Rechtvaardigheid onhaalbaar is (maar wel nagestreefd dient te worden)
2.Er altijd onzekerheid blijft over de juistheid van beslissingen

Tegelijk is dit geen reden om bij de pakken neer te gaan zitten. Want tegelijk zal een laatste houvast en criterium worden gegeven waarop georiënteerd moet worden bij elke beslissing.
Daarom zal men niet met lege handen naar huis gaan. Maar integendeel: met meer inzicht in de realiteit van alledag, en vooral met een criterium dat het mogelijk maakt de best mogelijke hulpverlening te geven.
Met behulp van een paar casussen worden in een strak betoog de lijnen naar humane hulpverlening uiteengezet. Het geheel wordt tenslotte aangeboden in een beknopt schema, als de kapstok waaraan men de hele praktijk kan ophangen.

Het uitgangspunt van dit alles is het boek Zekerheid over onzekerheid (Reed Elsevier, 1998/2000)(klik hier voor details).

Zelfreflectie met behulp van dynamiet
Zelfreflectie is belangrijk voor iedereen (dus ook voor artsen). Want maar al te gemakkelijk komen we terecht in een sleur en in gewoonte-denken, waarbij we ons niet meer afvragen waarom we bepaalde dingen doen, waarom op die manier en waarom niet anders.
Deze cursus biedt een inleiding in Nietzsche (“ik ben geen mens, ik ben dynamiet”) die tegelijk een denktraining is op grond van zijn filosofie. Kennismaking met zijn streng beargumenteerde ideeën over wil tot macht, bewustzijn, moraal, lijden en de eeuwige terugkeer van hetzelfde betekent onder andere:

-een degelijke opschudding ervaren van wat men gewend is te denken
-oude standpunten moeten verdedigen, herzien en misschien verlaten.

Daarmee wordt men teruggeworpen op zichzelf, met als uiteindelijke boodschap: wees authentiek, maak van je leven een kunstwerk, ook in het beroep.
Vereisten voor de cursus: filosofische nieuwsgierigheid, gewilligheid om gedurende vijf avonden mee te gaan met het denken van Nietzsche, alsmede enige schokbestendigheid.
De nadruk zal liggen op informatie, met daarnaast het lezen van enkele teksten.

Op de achtergrond speelt de roman Nietzsches tranen (van I.D. Yalom, uitgeverij Balans) een rol. Daarin past (een fictieve) Nietzsche zijn filosofie toe op de Weense arts en analyticus Breuer, hetgeen tot een radicale herziening van Breuers leven en praktijk leidt. Wie weet geldt dat na afloop van de cursus ook voor u zelf.

De Schopenhauer-kuur
Met verbijstering naar de wereld en de medemens kijken: dat is wat de aartspessimist Schopenhauer, door Lukacs Hotel Abgrund genoemd, deed. Uit die houding vloeide een filosofie voort met een verrukkelijke zwartgalligheid. Wie zich twee dagen lang in dit denken (gelardeerd met oppositie door andere meesters in de filosofie) onderdompelt, als een kuur tegen valse romantiek, maar voor onverschrokken leren kijken, wandelt daarna opgefrist en fluitend weer de praktijk binnen, opgewassen tegen het “allerergste dat nog komen moet”.

Voorwaarden voor deelname: interesse in filosofie, geen bekommernis om het meetbare praktische nut, voorliefde voor onderwijs als gedegen (maar heldere en interactieve) informatieoverdracht (met tekstlezing).

De titel van de cursus is een knipoog naar de gelijknamige roman van Yalom (uitgeverij Balans).

Lijden en dood in de filosofie
Onvermijdelijk en onophoudelijk worden we in ons leven geconfronteerd met lijden en dood, als twee 'gegevens' die we van ons lijf willen houden. Ze zijn in velerlei opzicht ongrijpbaar, en eigenlijk alleen maar te 'begrijpen' in hun kwaadaardige zinloosheid.
Die absurditeit is ook beschreven door de filosofen. Maar die stelden tevens de (gevaarlijke) vraag naar de mogelijke zin van het lijden en de dood voor het menselijke bestaan. Deze cursus geeft hun ‘antwoorden’, en verdiept zich daarmee in het volle existentiële gewicht (negatief en positief), of beter: in de gewichtigheid van het lijden en de dood voor de mens. Met andere woorden: de vraag naar de zin en zinloosheid staat tijdens de bijeenkomsten centraal. Aan de orde zullen komen:

De mens als kwetsbaarheid
Schopenhauer en de nutteloosheid van het lijden
Nietzsche en het nut van het lijden
Levinas over het nutteloze en 'nuttige' lijden
Heidegger en Levinas over authenticiteit in verband met de dood
Deze ‘bezinningscursus’ gaat over uw leven en de eindigheid ervan met tenslotte misschien de troostende boodschap dat we gelukkig moeten zijn met onze sterfelijkheid. In ieder geval zult u een breed scala aan gedachten over het lijden en de dood mee kunnen nemen naar huis en praktijk.

Meer mogelijkheden voor de gezondheidszorg? info@keijfilosofie.nl