2012-03-30 Kierkegaard: het individu is de waarheid

Kierkegaard: het individu is de waarheid -
een cursus filosofie voor iedereen die van filosofische lyriek houdt

De Deen Kierkegaard (1813-1855) is met Nietzsche een van de voorlopers van het existentialisme. Helaas onbekend bij velen, want als hij wordt vertaald naar onze tijd, hetgeen in de cursus gebeurt, dan geeft hij een originele en belangrijke boodschap af. Je zou daarom zijn gedachtegoed iedereen toewensen, al is het maar om te gaan beseffen dat de zogenaamde huidige economische ‘crisis’ een positieve bijdrage zou kunnen zijn voor een rijker persoonlijk bestaan.
Kierkegaard was degene die stelde dat tegen het verstand verzet aangetekend moest worden. Dat klinkt vreemd uit de mond van een filosoof. Maar het betekende bij Kierkegaard: verzet tegen abstracte denkbeelden (zoals die van Hegel), dat wil zeggen: tegen denkbeelden waar een concreet mens met zijn concrete leven niets aan heeft. Het betekende ook: voorrang voor de waarheid van het individu, voor een persoonlijke waarheid die van belang is voor het concrete existeren.
Kortom, filosoferen met Kierkegaard is niet filosoferen over de zin van HET leven, maar over de zin van UW leven. Tot dat filosoferen komt u niet via de twijfel, maar (volgens Kierkegaard) via de vertwijfeling – die u concreet tijdens de cursus gaat voelen. Een tocht door de in veel opzichten tijdloze filosofie van deze bezielde denker, van deze ‘pamflettist’, zal uw persoonlijke bestaan daarom niet onberoerd laten. En die mogelijkheid van beroering is het kenmerk van goede filosofie: die gaat het individu aan! Of, zoals Kierkegaard het zelf verwoordde:
“Niet de bespiegeling, maar de passie is de norm van de filosofie.”
De gang van de cursus is ongeveer als volgt:
1. Inleiding over waar Kierkegaard zich tegen afzette: Hegel
2. Objectieve en subjectieve waarheid: existentie
3. Ironie, dood en angst (voor de vrijheid)
4. Het esthetische stadium – het kelderbestaan van de mens
5. Van het esthetische naar het ethische stadium
6. Het religieuze stadium – eindbestemming, in seculiere zin.
Er wordt acht dagdelen les gegeven, 's ochtends van 10.30 tot 12.30, 's middags van 15.00 tot 17.00, 's avonds van 20.00 tot 21.30 uur. De zondagmiddagsessie begint om 14.00 en eindigt om 15.30 uur. Naast de informatie is er plaats voor vragen, discussie, terwijl toch... de informatie de nadruk houdt. En als de tijd het toelaat zullen we ook enkele teksten van de filosoof zelf lezen.